Kara delikler de yok olur mu?

   2024 Tarihli Haber
  Ekleyen : Yazar
  Yorum Yok

Evrende kaçmanın mümkün olmadığı bazı şeyler var. Ölüm, vergiler ve tabii ki de kara delikler. Eğer doğru zamanda yaşıyorsanız, tüm bu üçünü aynı anda deneyimleyebilirsiniz.

Kara delikleri yenmek mümkün mü?

‘İnatçı yaratıklar’ olarak da adlandırabileceğimiz kara delikler, galaksiler arasında amaçsızca geziniyorlar ve önlerine çıkan her şeyi iştah içinde tüketiyorlar. Üstelik isimlerini de sonuna kadar hak ediyorlar ve bir kere içine düştüğünüzde, bir daha çıkmanız mümkün olmuyor. Hatta öyle ki, ışık bile bir kara deliğin pençesinden kurtulamıyor.

Devasa kara delik bulundu

Fakat her korku filminde, her korkunç canavarın bir zayıf noktası vardır ve kara delikler de galaksilerin canavarları olarak kabul edilirse, onların da bir zayıflığı olması gerekmez mi?

1970’li yıllarda teorik fizikçi Stephen Hawking, yerçekimi kavramı ve kuantum mekaniği kesişiminde önemli, unutulmaz bir keşfe imza atmıştı. Buna göre, kara delikler yavaş da olsa yanıyordu ve yeterli zamanın ardından, sonunda da yok oluyorlardı.

Yani ünlü bilim insanı Hawking’e göre bu ‘korkunç canavarlar’ yenilebiliyor fakat nasıl? İzafiyet teorisine göre bu fazlasıyla karmaşık bir matematik teorisi. Aynı şekilde kuantum mekanikleri de böyle. Tabii ki tüm bu ‘Nasıl’ sorularına kafa karıştırıcı matematiksel terimlerle cevap vermek pek hoş değil. Basit bir açıklama yapmak gerekirse, uzay boşluğunda sınırsız sayıda sanal parçacıklar yer alıyor ve bu parçacıklar uzay boşluğunda çok kısa anlarda enerji çalıyorlar, birbirleriyle çarpışıyorlar ve ardından buharlaşarak hiçliğe karışıyorlar.

kara-delikler.jpg

Stephen Hawking’in yeni teorisi! Her şeyin ömrü sınırlıysa, ya kara delikler?

Yani kara deliklerin sonsuz bir ömrü var mı? Her şey yaşar ve ölür. Kara delikler de bu sınıfa dahil mi? Evet, bir kara deliğin dahi sınırlı bir ömrü var. Stephen Hawking 1974’te bu araştırmaları yaptı ve ardından bilimsel jargona ‘Hawking radyasyonu’ terimini kattı.

Ünlü bilim adamına göre bu kara delikler kuantum mekanikleri nedeniyle bir enerji yayıyordu ve bu da giderek küçülüyordu, sonunda da buharlaşıyordu. Buna rağmen, bu işlemin oluşumu bizim hayal edebileceğimiz bir zaman aralığının çok daha ötesinde. Yani bir kara deliğin yok olması işlemi, astrofizik durumunda bizim gözle görebileceğimiz etkiler yaratmıyor.

Şu anda elimizde yer alan bilgilere göre kara delikler zaman içinde Hawking radyasyonunu yayıyor ve böylece kütlelelerini de yavaşça kaybediyorlar. Daha büyük kara delikler, daha az ısılarda radyasyon sıcaklığı yayıyor ve yok olmaları da haliyle fazla vakit alıyorlar.

Yine de tüm bu dediklerimiz biraz fazla akıl karıştırıcılar ve bir kara deliğin yok oluş süreci, kolay kolay gerçekleşmiyor. Bilimkurgu filmlerinin en büyük konularından birisi olan bu kara delikler konusunda Hawking’e katılmayanlar da var. Her ne olursa olsun, Paris’teki meşhur Eyfel Kulesi‘nin bir kara deliğe dönüşmesi hâlinde, bir gün içinde buharlaşacağı şimdilik bildiklerimiz arasında.